Nahiv Usûlü: Nahiv kaidelerine ve meselelerine asıl teşkil eden dört nahiv kaynağını anlatan ilimdir. Nahivle ilgili kurallara nasıl ulaşılacağı, olası çakışma durumlarında hangi delilin öne alınacağı ve kaynaklardan kurallara ulaşma işini üstlenen kişinin donanımı gibi mevzular usûl-i nahiv kapsamında mütalaa edilir.
Nahvin tarifi: Arapça kelimelerin sonlarında -amillerin değişimine göre değişen- irap ve -amillerin değişimine göre değişmeyen- bina hallerinden bahseden ilimdir.
Dilin tarifi ve sahibine dair görüşler: Her topluluğun maksatlarını ifade ettiği ve yaşadıkları kültürü anlattığı bir takım seslere dil denir. Arap dilcileri, genel olarak dil olgusunun kim tarafından ortaya çıktığı noktasında üç farklı görüş benimsemişlerdir:
1. Allah Teâlâ’nın iradesine dayanır: Buna göre diller, Allah tarafından peygamberlere vahyedilmiştir. “Adem’e bütün isimleri öğretti” ayeti bu konuda temel delildir. Tercih edilen görüş budur.
2. İnsanlar dilleri ortaya çıkarmışlardır: Görüş sahipleri, dilin Allah tarafından ortaya çıkarılması halinde dilden önce de peygamberlerin gönderilmesi gerekeceğini söylerler. Oysa -Allah’ın insanlara hitap etmesi mümkün olmayacağı için- böyle bir şey mümkün değildir. “Biz her peygamberi, kendi halkının diliyle gönderdik” ayeti bu görüşü desteklemektedir.
3. Konu hakkında kesin delil olmadığı için net bir şey söylenemez: İbni Cinnî buna kâildir.
